||
ᠬᠠᠪᠣᠷ ᠪᠣᠯᠣᠯᠠ
ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠴᠠᠢ ᠢᠷᠡᠯᠡ
ᠰᠢᠪᠠᠷ ᠵᠦᠭᠡᠭᠡᠯᠡ
ᠡᠭᠦᠷ ᠪᠠᠷᠢᠯᠠ᠃
ᠦᠨᠳᠡᠭᠡ ᠲᠦᠷᠦᠯᠡ
ᠵᠣᠯᠵᠠᠭᠠ ᠭᠠᠷᠭᠠᠯᠠ
ᠦᠵᠡᠵᠦ ᠪᠠᠢᠲᠠᠯᠠ
ᠣᠯᠠᠭᠤᠯᠠ ᠪᠣᠯᠣᠯᠠ᠃
ᠬᠠᠷᠠ ᠮᠣᠣᠷ ᠴᠣᠩᠬᠣᠨ ᠳᠡᠭᠡᠷᠡ ᠭᠠᠷᠣᠭᠠᠳ ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠴᠠᠢ ᠵᠢᠨ ᠵᠣᠯᠵᠠᠭᠠᠨ ᠳᠤ ᠮᠢᠷᠢᠶᠠᠵᠤ ᠪᠠᠢᠯᠠ᠃
ᠪᠢ ᠰᠠᠨᠳᠣᠷᠴᠣ ᠭᠦᠶᠦᠵᠦ ᠬᠦᠷᠦᠭᠡᠳ ᠪᠢᠴᠢᠬᠠᠨ ᠳᠠᠰᠢᠭᠣᠷ ᠵᠢᠡᠷ ᠵᠣᠳᠣᠭᠠᠳ ᠬᠦᠭᠡᠭᠡᠯᠡ᠃
ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠴᠠᠢ ᠪᠣᠯ ᠲᠣᠰᠠᠴᠢ ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ ᠶᠣᠮ᠂ ᠬᠠᠷᠠ ᠮᠣᠣᠷ ᠴᠢ ᠬᠠᠯᠳᠠᠵᠤ ᠪᠣᠯᠬᠣ ᠦᠭᠡᠢ᠃⤵︎
xara:ʧæ:
xabǎr bɔllɔ:
xara:ʧæ: irlə:
ʃabǎr ʤo:lo:
u:r bærla:
ondǒg torlo:
ʤʊlʤɪg gargǎla:
uʤə̌ʤ bæ:tǎl
ɔlʊ:l bɔllɔ:
xar mʊ:r ʧɔŋxɔ̌n də:r gara:d xara:ʧæ:n ʤʊlʤɪgǎnd mɪra:ʤ bæ:la
bi sandǎrʧ guiʤ xurə:d bɪʧxǎn taʃʊ:ra:r ʤɔdɔ:d xo:lo:
xara:ʧæ: bɔl tʊsǎʧ æmtǎn jum, xar mʊ:r ʧi xaldǎʤ bɔlɔ̌xgui
Хараацай
Хавар боллоо
хараацай ирлээ
шавар зөөлөө
үүр барьлаа.
Өндөг төрөлөө
зулзага гаргалаа
үзэж байтал
олуул боллоо.
Хар муур цонхон дээр гараад хараацайн зулзаганд мярааж байна.
Би сандарч гүйж хүрээд бяцхан ташуураар зодоод хөөлөө.
Хараацай бол тусач амьтан юм, хар муур чи халдаж болохгүй.
| ᠬᠠᠷᠢᠶᠠᠴᠠᠡ (xariyačai) |
xara:ʧæ: хараацай 【swallow】 【燕子】 |
| ᠬᠠᠪᠣᠷ (xabur) |
xabǎr хавар 【spring】【春天】 |
| ᠪᠣᠯᠬᠤ (bolxu) |
bɔlɔ̌x болох 【to become】【成为】 |
| ᠢᠷᠡᠬᠦ (irexü) |
irə̌x ирэх 【to come】【来】 |
| ᠰᠢᠪᠠᠷ (sibar) |
ʃabǎr шавар 【mud】【泥, 泥土】 |
| ᠵᠦᠭᠡᠭᠡᠬᠦ (ǰögegexü) |
ʤo:x зөөх 【to carry, trasport】 【搬运, 运输】 |
| ᠡᠭᠦᠷ (egür) |
u:r үүр 【nest】【巢, 窝】 |
| ᠪᠠᠷᠢᠬᠤ (barixu) |
bærɪx барих 【to build, construct】【盖, 搭, 盘, 建造】 |
| ᠦᠨᠳᠡᠭᠡ (öndege) |
ondǒg өндөг 【egg】【蛋, 卵】 |
| ᠲᠦᠷᠦᠬᠦ (töröxü) |
torǒx төрөх 【to be born】【出生】 |
| ᠵᠣᠯᠵᠠᠭᠠ (ǰulǰaɣ-a) |
ʤʊlʤɪg зулзага 【fledgling, chick】【崽, 皱, 小鸟, 幼鸟】 |
| ᠭᠠᠷᠭᠠᠬᠤ (ɣarɣaxu) |
gargǎx гаргах 【(causative of ᠭᠠᠷᠬᠤ)↓, to cause to come out, give birth to】【ᠭᠠᠷᠬᠤ的使动态)↓, 出, 拿出, 使出】 |
| ᠭᠠᠷᠬᠤ (ɣarxu) |
garǎx гарах 【to come out】【出来】 |
| ᠦᠵᠡᠬᠦ (üǰexü) |
uʤix үзэх 【to look, watch】【看】 |
| ᠣᠯᠠᠭᠤᠯᠠ (olaɣula) |
ɔlʊ:l олуул 【many of them, all of them, in a group】【大伙, 大家, 许多在一起】 |
| ᠬᠠᠷᠠ (xar-a) |
xar хар 【black】【黑】 |
| ᠴᠣᠩᠬᠤ (čongxo) |
ʧɔŋx цонх 【window】【窗, 窗户】 |
| ᠮᠢᠷᠢᠶᠠᠬᠤ (miriyaxu) |
mɪra:x мяраах 【to creep up stealthily, stalk】【盯着, 跟踪】 |
| ᠰᠠᠨᠳᠠᠷᠠᠬᠤ (sandaraxu) |
sandrǎx сандрах 【to be in disorder, confusion】【散乱, 紊乱】 |
| ᠭᠦᠶᠦᠬᠦ (güyüxü) |
guix гүйх 【to run】【跑, 奔跑】 |
| ᠮᠣᠳᠣ (xürxü) |
xurə̌x хүрэх 【to arrive, reach】【到, 达到】 |
| ᠪᠢᠴᠢᠬᠠᠨ (bičixan) |
bɪʧxǎn бяцхан 【small, tiny, little】 【小, 幼, 幼稚的】 |
| ᠲᠠᠰᠢᠭᠣᠷ (tasiɣur) |
taʃʊ:r ташуур (注) (Note) 【whip】【鞭子】 |
| ᠵᠣᠳᠣᠬᠤ (ǰodoxu) |
ʤɔdɔ̌x зодох 【to beat, hit, strike】【揍, 殴打】 |
| ᠬᠦᠭᠡᠭᠡᠬᠦ (xögegexü) |
xo:x хөөх 【to chase away, drive out】【追, 追赶】 |
| ᠲᠣᠰᠠᠴᠢ (tusači) |
tʊsǎʧ тусач (注) (Note) 【beneficial】【有益】 |
| ᠠᠮᠢᠲᠠᠨ (amitan) |
æmtǎn амьтан 【animal】【动物】 |
| ᠬᠠᠯᠳᠠᠬᠤ (xaldaxu) |
xaldǎx халдах 【to abuse】【干涉】 |
| ᠲᠠᠰᠢᠭᠣᠷ | Although both M and IM have standardised 'whip' as taʃʊ:r / ташуур, apparently daʃʊ:r / дашуур and even unharmonised dəʃʊ:r / дэшуур are acceptable variants in at least some parts of Inner Mongolia. (回去) (Back) |
| ᠲᠣᠰᠠᠴᠢ | Тусач is not found in either IM or M dictionaries. The standard term for 'beneficial' in relation to birds or animals is ашигтай or тустай in Mongolia and ашигт or тустай in Inner Mongolia. Тусач is obviously related to the second member of each pair. It appears to be etymologically related to the verb туслах 'to help'.(回去) (Back) |
